Coronavirus en drinkwater, dit moet je weten

1. Kun je gevaccineerd worden via drinkwater?

Nee, dat kan niet. “Vaccins toedienen via kraanwater is onzinnig,” zegt Gertjan Medema, hoogleraar water & gezondheid bij wateronderzoeksinstituut KWR. “De huidige vaccins werken niet als je ze opdrinkt.”

Er zijn wel nieuwe vaccins in ontwikkeling die in geconcentreerde vorm als pil toegediend kunnen worden, zegt Medema. “Maar ook voor pil-vaccins heeft het geen zin om deze via drinkwater toe te dienen, omdat ze met het kraanwater zo verdund worden dat ze niet meer werkzaam zijn.”

Kraanwater leidt tot positieve test?

Toch circuleren er filmpjes op internet waarbij iemand een paar druppels drinkwater test met een sneltest. Dat lijkt een positieve uitslag te geven. Sommige mensen maakten zich hierover zorgen. “We kregen meerdere meldingen van klanten,” zegt Evy Elschot, woordoverder van Vitens. “Ze waren bang dat ze via het drinkwater toch het vaccin binnenkregen of zo gevaccineerd werden. Dit is echt onzin.”

Medema benadrukt dat druppels van drinkwater geen betrouwbaar resultaat op een sneltest geven. “Het resultaat van een zelftest is alleen betrouwbaar als die test volgens de voorschriften wordt uitgevoerd. Als je een zelftest onjuist uitvoert, bijvoorbeeld door alleen met kraanwater te druppelen, is het resultaat onbetrouwbaar. In de filmpjes wordt de sneltest verkeerd gebruikt. De uitslag is dan ook waardeloos.”

Medema verwijst naar het wetenschappelijke artikel ‘How to (ab)use a COVID-19 antigen rapid test with soft drinks?’ dat afgelopen oktober is gepubliceerd. De conclusie: als je sommige dranken, zoals cola, wodka of flessenwater (met of zonder bubbels), op de zelftest druppelt, kan een rode testlijn verschijnen. Dit komt omdat de zogenaamde buffer niet is meegenomen. Dit is de vloeistof die zorgt voor de juiste zuurgraad van de test. Bij een sneltest gebruik je namelijk altijd het buisje met deze vloeistof om het wattenstaafje in te roeren. Allerlei dranken, en ook drinkwater, lijken dus ‘positief’ te zijn, maar zijn in werkelijkheid ‘vals-positief.

2. Kun je besmet worden met COVID-19 door kraanwater?

Nee, een besmetting via het kraanwater is onmogelijk. Coronavirussen zijn onderdeel van een groep virussen die niet goed en niet heel lang in water overleven. Bovendien zijn deze virussen relatief makkelijk te verwijderen en te inactiveren.

Een coronavirus kan zich niet verspreiden via water. Dit virus doet dit via druppeltjes snot, slijm en speeksel. Iemand kan ook besmet worden via de handen of voorwerpen, zoals een deurknop.

Drinkwaterbedrijven zuiveren het kraanwater van oppervlaktewater, zoals rivieren. Bacteriën, virussen en protozoën (eencellige organismen) worden dus allemaal verwijderd of onschadelijk gemaakt. Dit is vastgesteld in de Analyse Microbiologische Veiligheid Drinkwater.

Grondwater is goed beschermd in de bodem tegen alle microbiologische verontreinigingen, inclusief virussen. Ook de strenge hygiëne-voorschriften voor aanleg en werkzaamheden maken dat de drinkwatersector goed beschermd is tegen alle microbiologische verontreinigingen.

3. Hoe zit het dan met rioolwater en het coronavirus?

In het rioolwater is het coronavirus wel aangetroffen, meldt het RIVM. Dat komt omdat het virus in de ontlasting zit van mensen die besmet zijn met het virus.

Drinkwater is echter zeer goed beschermd tegen virussen. Afvalwater is immers geen drinkwater. Het coronavirus is een onderdeel van een groep virussen die niet in water overleeft. Ook zijn ze relatief makkelijk te verwijderen en onschadelijk te maken. Grondwater is in de bodem al goed beschermd tegen virussen, omdat het virus niet de bodem in kan dringen.

4. Hoe zeker is de levering en kwaliteit van het drinkwater?

De drinkwaterbedrijven verwachten geen problemen met de levering en kwaliteit van het drinkwater als gevolg van het coronavirus (COVID-19). Alle drinkwaterbedrijven hebben een wettelijke leveringsplicht en hebben voor alle mogelijke scenario’s continuïteitsplannen opgesteld.

Dat geldt ook voor een grieppandemie. In deze plannen staan maatregelen om de verspreiding van het virus te voorkomen, maar ook maatregelen en de handelswijze wanneer het virus daadwerkelijk tot personeelsuitval leidt. Hierbij wordt nauwlettend naar de adviezen van de Rijksoverheid gekeken.

Door de volautomatische procesvoering, de mogelijkheid om te telewerken, de eigen noodstroomvoorziening en voorraden hulpstoffen, zijn de drinkwaterbedrijven in staat om bij een pandemie de continuïteit van de drinkwaterlevering te garanderen.

5. Kan de levering stoppen door het coronavirus?

Die kans is heel erg klein. Door de volautomatische procesvoering, het thuis- en telewerken, de eigen noodstroomvoorziening, en de voorraad aan diesel en hulpstoffen (voor 10 dagen) zijn bedrijven in staat om ook bij een ernstige grieppandemie drinkwater te blijven produceren en distribueren.

6. Stijgt het waterverbruik omdat mensen vaker hun handen wassen?

Nee, handen wassen vraagt maar een kleine hoeveelheid water. Ook doe je het op meerdere momenten van de dag. Daarmee valt het water wat je daarmee verbruikt, weg in het totale verbruik. Het is dus niet te zien in cijfers over het waterverbruik.