Tussenevaluatie: KRW-doelen dreigen buiten bereik te blijven
Nederland loopt achter bij het behalen van de waterkwaliteitsdoelen die zijn vastgesteld in de Kaderrichtlijn Water (KRW). De tussenevaluatie, die op 20 december 2024 werd gepubliceerd, laat zien dat zelfs met de uitvoering van alle geplande maatregelen, veel doelen niet gehaald zullen worden. Deze waarschuwing vraagt om extra inzet van waterbeheerders, overheid en industrie om verdere achteruitgang te voorkomen en toekomstig herstel te garanderen.
Volg de laatste ontwikkelingen via onze LinkedIn pagina.
Belangrijkste conclusie: het gaat niet lukken met het huidige beleid
De tussenevaluatie van de KRW schetst een verontrustend beeld. Hoewel veel maatregelen in gang zijn gezet, is de impact hiervan vaak pas na jaren merkbaar. Hierdoor blijft de waterkwaliteit in veel waterlichamen, waaronder bronnen voor drinkwater, achter bij de doelstellingen. Dit vergroot niet alleen de kans op Europese sancties, maar heeft ook directe gevolgen voor de drinkwaterproductie in Nederland.
De knelpunten: vervuiling en monitoring
Een groot obstakel is de aanhoudende vervuiling van waterlichamen. Vooral stoffen uit de landbouw, industrie en huishoudens blijven een bedreiging voor de waterkwaliteit. Grondwaterbronnen vertonen een toenemende ‘cocktail’ van chemische stoffen, zoals bestrijdingsmiddelen en industriële chemicaliën, terwijl ook oppervlaktewaterwinningen kampen met vervuiling.
Daarnaast schiet de huidige monitoring tekort. Schadelijke stoffen zoals PFAS, medicijnresten en nieuwe industriële chemicaliën worden onvoldoende in kaart gebracht, omdat bestaande meetmethoden hier niet op zijn afgestemd. Hierdoor kan het beleid niet tijdig worden aangepast op basis van de werkelijke situatie.
Blijf op de hoogte via onze nieuwsbrief
Wat moet er gebeuren?
De evaluatie onderstreept de noodzaak van aanvullende maatregelen. Zonder een intensieve aanpak dreigt verdere achteruitgang van de waterkwaliteit, met hogere kosten en complexere zuiveringsprocessen tot gevolg. Voor het behalen van de KRW-doelen zijn de volgende stappen essentieel:
- Verscherpte regelgeving en handhaving: Er is een aanscherping nodig van vergunningen voor lozingen, met een focus op zorgwekkende stoffen zoals PFAS en bestrijdingsmiddelen. Ook moet toezicht worden geïntensiveerd.
- Verbetering van monitoring: De meetmethoden en rapportagesystemen moeten worden uitgebreid om een completer beeld te krijgen van alle relevante vervuilingen.
- Beter bronbeleid: Het beleid voor toelating van stoffen moet worden afgestemd op de KRW-doelen, zodat schadelijke stoffen zo veel mogelijk uit het watersysteem worden geweerd.
- Samenwerking en coördinatie: Rijk, regio’s en waterbeheerders moeten gezamenlijke verantwoordelijkheid nemen voor het halen van de KRW-doelen, met duidelijke taakverdelingen en extra investeringen.
Focus op drinkwaterbronnen
Voor drinkwaterbedrijven zijn de KRW-doelen cruciaal om de kosten van waterzuivering beheersbaar te houden. Momenteel vormt de toenemende vervuiling een directe schending van het ‘stand-still-principe’ van de KRW, dat verslechtering van waterkwaliteit verbiedt. Dit leidt tot hogere kosten en complexere zuiveringsprocessen, zoals de inzet van extra filtertechnologieën om stoffen als PFAS te verwijderen.
Conclusie: alleen maximale inzet biedt kans op succes
De tussenevaluatie van de KRW is een wake-upcall. Met het huidige beleid is het vrijwel zeker dat de doelen voor 2027 niet gehaald worden. Maximale inzet op aanvullende maatregelen de beste weg vooruit. Niet alleen om sancties vanuit de Europese Unie te vermijden, maar vooral om de waterkwaliteit structureel te verbeteren en de druk op drinkwaterbronnen te verminderen.
Begin 2025 starten gesprekken over deze aanvullende maatregelen. De uitkomst daarvan zal bepalen of Nederland alsnog de ambitieuze doelen van de KRW kan bereiken.
