Verhoogd zoutgehalte IJsselmeer bemoeilijkt drinkwaterproductie
14 september 2018De langdurige droogte heeft toch voor problemen gezorgd voor de drinkwaterproductie in Nederland. Voor de kust van het Noord-Hollandse Andijk is het water in het IJsselmeer zo zout geworden, dat het minder geschikt is voor drinkwaterbedrijf PWN om er drinkwater van te maken. Minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat heeft daarom besloten tijdelijk water van goede kwaliteit per schip aan te laten voeren.
Unieke maatregel voor Nederland
Het is een voor Nederland unieke maatregel. Al is het wel vaker voorgekomen dat de kwaliteit van het oppervlaktewater zo slecht was dat een drinkwaterbedrijf moest overgaan tot een langdurige innamestop. Dat gebeurde bijvoorbeeld in 2016 in Limburg toen er een te hoge concentratie van de schadelijke stof Pyrazool werd aangetroffen in de Maas. Drinkwaterbedrijf WML moest toen noodgedwongen overstappen op grondwaterwinning om genoeg drinkwater van hoge kwaliteit te kunnen leveren. In de kop van Noord-Holland heeft drinkwaterbedrijf PWN die optie niet. Het grondwater is niet geschikt voor drinkwaterwinning.
‘Zoutbel’ voor de kust
Normaal gesproken neemt PWN zoetwater uit het IJsselmeer in bij Andijk. Dat is nu al een paar weken lastig door de wisselende kwaliteit van het IJsselmeerwater. Door zogenaamde zoutbellen is het niet continu mogelijk om zoet water in te nemen en er drinkwater van te produceren met een lager jaarlijks gemiddeld zoutgehalte van 150 milligram chloride per liter (de wettelijke norm). Omdat de situatie bij Andijk onzeker blijft, heeft minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) besloten om deze aanvullende maatregel voor te bereiden: het aanvoeren van zoet water per schip uit andere delen van het IJsselmeer om de bronnen voor drinkwaterproductie aan te vullen.
Veiligheid van drinkwater niet in het geding
De kwaliteit en veiligheid van het drinkwater is trouwens niet in het geding. De smaak kan echter wel worden aangetast door het hogere zoutgehalte. Om ervoor te blijven zorgen dat het water uit de kraan voor de 60.000 huishoudens in West-Friesland voldoet aan de kwaliteitseisen voor drinkwater, neemt de minister nu dus deze maatregel. De schepen kunnen indien nodig iets verder weg water uit het IJsselmeer halen, daar waar het zoutgehalte laag is. Rijkswaterstaat en PWN werken intensief samen om dit mogelijk te gaan maken. De schepen zullen het zoete water inwinnen, vervolgens terugvaren en via leidingen de bekkens van drinkwaterbedrijf PWN met het water bijvullen. De kwaliteit van het drinkwater, inclusief de smaak, is daarmee gegarandeerd.
Maatregelen bleken niet genoeg
Om het zoutgehalte in het IJsselmeer te verlagen zijn al meerdere maatregelen genomen, zoals regelmatig spuien en pompen bij Kornwerderzand en Den Oever en het plaatsen van bellenschermen. Maar het bleek helaas niet genoeg. De oplossing moet komen van de Rijn. Het waterpeil in die rivier moet verder omhoog. Dan is het mogelijk om het IJsselmeer als het ware schoon te spoelen. Het zoete water verdringt dan het zoute water. Verzilting van zoetwater kan op de lange termijn voor meer problemen gaan zorgen, verwachten experts.
