Bellenscherm blijkt ook microplastics tegen te houden

Steeds meer aandacht voor microplastics in water

Er is steeds meer aandacht voor microplastics. Via bijvoorbeeld autobanden, synthetische kleding, cosmetica en schoonmaakmiddelen komen deze kleine stukjes plastic ook in het oppervlaktewater terecht. Maar hoeveel er nu precies van dat spul in het water zit, is niet echt bekend. Ook wordt nog gezocht naar effectieve en betaalbare methodes om die deeltjes uit het oppervlaktewater te zuiveren.

Great Bubble Barrier

Het bellenscherm van The Great Bubble Barrier zou een van die oplossingen kunnen zijn. Dit is een buis met kleine gaatjes die schuin op de bodem van de waterloop wordt gezet. Door luchtdruk op de buis te zetten ontstaat een muur van belletjes. Eenden, vissen en schepen kunnen er moeiteloos doorheen, maar  plastics niet. Die deeltjes worden door de natuurlijke stroming van de waterloop en de diagonale ligging van het bellenscherm naar de oever geleid. Daar kan het uit het water gefilterd worden. Zo voorkomt de Bubble Barrier dat plastic vervuiling doorstroomt naar het oppervlaktewater.

86% minder grotere plastics

Deze technologie en toepassing is uitgevonden door The Great Bubble Barrier en doorontwikkeld tijdens de Plastic Free Rivers Makathon in 2016 van PWN en Rijkswaterstaat. De Amsterdamse startup won de Plastic-Free Rivers Makathon van PWN en Rijkswaterstaat en in 2018 de Green Challenge van de Postcode Loterij. Door eerdere testen bleek dat het systeem plastic groter dan 1 millimeter kan verwijderen uit rivieren en kanalen. Gemiddeld werd 86 procent van het testmateriaal onderschept tijdens een pilot in de IJssel.

Microplastics in oppervlaktewater

De vraag was of de Bubble Barrier ook kon voorkomen dat veel kleinere microplastics doorstromen van gezuiverd afvalwater naar het oppervlaktewater. Het gaat om deeltjes met een grootte van 0,5 millimeter tot 0,02 millimeter. Vanaf 1 juni wordt dat onderzocht bij rioolwaterzuiveringsinstallatie Wervershoof van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier in de gemeente Medemblik. Het onderzoek is een initiatief van een onderzoeksconsortium dat bestaat uit drinkwaterbedrijf PWN, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, KWR Watercycle Research Institute en The Great Bubble Barrier.

Lijkt effectief

Het onderzoek is nog niet afgerond, maar uit de eerste metingen blijkt dat het bellenscherm in elk geval een deel van microplastics afvangt. “Er lijkt een ondergrens te zijn”, vertelt adviseur chemie Eelco Pieke van Het Waterlaboratorium, een van de betrokken onderzoekers. ‘Sommige plasticdeeltjes zullen te klein zijn en niet door dit scherm worden tegengehouden. Nader onderzoek moet uitwijzen waar die grens precies ligt.”

Rioolwaterzuivering vangt grootste deel af

Tot nu toe hebben rioolwaterzuiveringen geen specifieke installaties om microplastics uit rioolwater te verwijderen. “Toch schatten we in dat 99% van die deeltjes nu al met de bestaande zuiveringsmethodes uit het rioolwater wordt gehaald”, zegt Pieke. “Maar je wilt die laatste ene procent eigenlijk ook afvangen. Vandaar dat hier steeds meer onderzoek naar wordt gedaan.”

Ontwikkelingen in stroomversnelling

Het onderzoek in Wervershoof is een belangrijke stap. Maar volgens Pieke is het hele onderzoeksveld in een stroomversnelling gekomen. “Er is steeds meer aandacht voor het probleem van microplastics. En eigenlijk is er nog niet heel veel over bekend. Door die extra aandacht komt er steeds meer geld vrij om onderzoek te doen. Bijvoorbeeld om tot een uniforme meetmethode te komen. Ook dat is iets waar we in dit onderzoek een bijdrage aan hopen te leveren.”