Zo gebruik je regenwater voor je bedrijf

Hoofdafbeelding: Euvelgunne houdt onder meer regenwater vast met plantenbakken. Dit zijn een soort omgekeerde wadi’s (een infiltratievoorziening). Als de eerste bak vol is, stroomt het regenwater door naar de volgende bak. Het eindpunt is een ‘gewone’ wadi als een beplante grindkoffer waar het overtollige regenwater in kan infiltreren. 

Bjartur Swart is projectmanager van het project Klimaatadaptatie Euvelgunne van bedrijventerrein Euvelgunne. Swart is expert op het gebied van duurzaam watergebruik, regenwater gebruik en waterbesparing. 

Riolering voldoet niet meer

“De riolering op Euvelgunne stamt uit de jaren zeventig en tachtig,” vertelt Bjartur Swart, die als projectmanager aan Klimaatregelen Euvelgunne is verbonden. “Het is een gemengd stelsel met zowel afvalwater als regenwater, en afgestemd op de weersverwachting van toen. Door klimaatverandering hebben we nu steeds vaker te maken met hoosbuien en voldoet de riolering niet meer.”

Gratis water

De gemeente Groningen deed eerder al onderzoek naar hemel- en afvalwaterbeheer op bedrijventerreinen. Ook daarbij was Swart betrokken. “De meeste terreinen hebben grote rioleringsstelsels waar weinig afvalwater, maar veel hemelwater geloosd wordt. Daarom wilden we op Euvelgunne ook meteen proberen om het regenwater nuttig te gebruiken. Het is immers gratis water. En gratis spreekt de meeste mensen – zeker ondernemers – toch aan.”

Van de riolering af

“We benaderden 64 bedrijven op een bepaald deel van Euvelgunne,” vervolgt Swart. “Twee derde daarvan toonde belangstelling om iets tegen klimaatverandering te doen, waarvan de helft de hemelwaterafvoer wilde afkoppelen van het riool én daarnaast het regenwater gebruiken. Enkele bedrijven wilden wel helemaal van het riool af. Uiteindelijk waren er vier bedrijven meteen al heel enthousiast. Met hen begonnen we. Zij zijn de koplopers in het project.”

Toilet doorspoelen met regenwater

Bij de vier bedrijven zijn inmiddels maatregelen doorgevoerd. Bij bouwmaterialengroothandel BMN spoelen twaalf toiletten en zeven urinoirs door met regenwater dat het bedrijf zelf opvangt op het dak. Bij technologiebedrijf Perkin Elmer gaat er regenwater naar de koelinstallatie. Metaalspecialist Salomon’s Metalen koos ervoor om het hemelwater van hun enorme dak te gebruiken voor een wadi met een maximum aan biodiversiteit. Een wadi, dat staat voor Water Afvoer Drainage Infiltratie, is een greppel gevuld met zand en grind met daar bovenop begroeiing. Het opgevangen water infiltreert langzaam in de bodem. Producent van transferhulpmiddelen United Care Products maakte eveneens een wadi en heeft nu een groen dak.

Swart: “Deze toepassingen op zich zijn niet innovatief. Het toilet doorspoelen met regenwater kon immers jaren geleden al en wadi’s zijn ook niet nieuw. Wél innovatief in mijn ogen is ondernemers op een bedrijventerrein zover krijgen dat ze hun bestaande situatie aanpassen.”

(tekst gaat verder onder de foto)

Foto: plaatsing van de regenwatertanks. 

Drinkwaterbesparing monitoren

De Hanzehogeschool Groningen ontwikkelde een programma dat de besparing van de bedrijven op de drinkwatervoorziening monitort. “We registreren hoeveel hemelwater de tank in- en uitgaat, en hoeveel er in de wadi’s terechtkomt”, zegt Swart. “Op basis van één meetreeks is nu nog te weinig te zeggen over de waterbesparing. Het is ook lastig te berekenen wat een isolerend – en in de zomer verkoelend – vegetatiedak oplevert. Maar dát er bespaard wordt, kunnen individuele bedrijven wel zien aan hun energie- en drinkwaterrekening. Daarnaast creëerden de twee bedrijven met een wadi een groene omgeving. Dat heeft een positief effect op de waarde van hun pand en is daarnaast een fijne lunchplek voor medewerkers.”

Subsidie tot 75% van de kosten

Volgens Swart zou de gemeente Groningen het budget voor rioolbeheer normaal gesproken in een nieuw en volledig gescheiden stelsel steken om toekomstige wateroverlast in de binnenstad te voorkomen. “We bekeken of we het geld nog effectiever konden inzetten. Daarom kozen we uiteindelijk voor maatregelen bij bedrijven zelf in plaats van op openbaar terrein.”

Voor de maatregelen kunnen bedrijven subsidie krijgen van de gemeente. Dit bestaat uit een bedrag per vierkante meter afgekoppeld dakoppervlak. Benutten bedrijven het regenwater of passen ze innovatieve maatregelen toe, dan kan de subsidie oplopen tot 75 procent van de extra kosten. Swart: “Daarmee wil de gemeente bedrijven stimuleren om te zoeken naar innovatieve maatregelen.”

Jenever maken met regenwater

“Wat de koplopers deden, werkte aanstekelijk,” aldus Swart. “We gingen in de tweede ronde verder met nog eens acht bedrijven die eerder interesse toonden. Onder hen destilleerderij Hooghoudt, die na een succesvolle pilot inmiddels jenever maakt met gebruik van hemelwater in het productieproces. Zij overwegen nu om regenwater permanent in te zetten.”

Swart is tevreden met het verloop tot nu toe. “Echte obstakels zijn we nog niet tegengekomen. We vervingen enkel een niet goed functionerende sensor bij een koelinstallatie en bekeken met een ecologisch bureau of we bij een wadi wat meer in het oog springende bloemen konden inzaaien. We zijn nu bezig met de derde lichting van zes bedrijven. Het is de bedoeling op Euvelgunne uiteindelijk 180.000 m² verhard oppervlak af te koppelen van de riolering.”

Meer weten over het project? www.klimaatregeleneuvelgunne.nl